Πολύπτυχα βιβλία
Γράφει η Γεωρμπαλίδου Θεοδώρα
Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού βιβλίου. Μια ημέρα πολυδιάστατη. Μια ημέρα με πολλά μηνύματα ταυτόχρονα. Πολλά μηνύματα με παγκόσμιες αξίες. Μήπως ένα βιβλίο κρύβει διαφορετικά νοήματα από εκείνα που φανερώνουν οι λέξεις του; Μάλλον τα βιβλία δεν είναι και τόσο χάσιμο χρόνου, όπως κάποιος θα έλεγε σήμερα. Τα βιβλία παίζουν καθοριστικό ρόλο στις ζωές μας. Είναι τόσο έμμεση η παρεμβολή τους που τις περισσότερες φορές δεν το καταλαβαίνουμε. Στην ουσία φωτίζει όλες τις πτυχές της ζωής. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Καταγεγραμμένα γεγονότα, ιστορικά συγγράμματα του παρελθόντος, ακόμα και οι σύγχρονες καταγραφές είναι μάρτυρες του παρελθόντος και των σημερινών δεδομένων, αλλά και προάγγελοι του μέλλοντος.
Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ τι επαφή έχουμε με τα βιβλία; Ή παραμένει ένα ρητορικό ερώτημα; Ίσως στις μέρες μας είναι λίγο δύσκολο κάποιος να έχει καλή επαφή μαζί τους. Όλη αυτή η τεχνολογία που μας επιβάλλεται καθημερινά ωθεί στη φθορά αυτής της σχέσης. Μια φθορά, η οποία μας ωθεί στην παραπληροφόρηση, την απουσία κριτικής σκέψης, ίσως ακόμα και τη φθορά της ίδιας της γλώσσας. Τι κακοποίηση, αλήθεια, θα μπορούσε να υποστεί ο λόγος; Θα ήταν μια βασική απορία πολλών. Κακοποίηση γραμματικά, αλλά και αισθητικά. Αισθητικά, με την έννοια της ορθογραφίας. Γραμματικά, συνήθως είμαστε επηρεασμένοι από τα καθημερινά μας μέσα, είτε είναι κοινωνικής δικτύωσης ή ό,τι άλλο. Μέσα από εκεί προβάλλονται «πρότυπα» λόγου που μπορεί ακόμα να αγγίξουν και τα όρια της αθλιότητας. Συνήθως, αν κάποιος παρακολουθεί τηλεόραση και ο παρουσιαστής ή το κεντρικό πρόσωπο χρησιμοποιεί λάθος γραμματική ή ακόμα και λέξεις, ο αποδέκτης θα αφομοιώσει αυτό που άκουσε, με αποτέλεσμα να το θυμάται και να το αναπαράγει με λάθος τρόπο. Αυτό το φαινόμενο είναι πιο σύνηθες στα παιδιά που είναι ηλικιακά μικρότερα και δεν είναι ακόμα καλοί γνώστες της γλώσσας. Μέσα από τα βιβλία αποφεύγεται αυτό. Σίγουρα δεν είναι όλα τα βιβλία αλάνθαστα ή γραμματικά πρότυπα, αλλά αυτό το φαινόμενο είναι περιορισμένο ανάμεσα τους. Επίσης υπάρχει και το θέμα της ορθογραφίας. Αυτό είναι φαινόμενο του γραπτού λόγου. Όπως καταλαβαίνουμε τα βιβλία συμβάλλουν και σε αυτό - στα σωστά «πρότυπα» λόγου, που θα μας ακολουθούν πάντα. Επίσης επηρεάζουν και το λεξιλόγιό μας, διευρύνοντάς το. Μέσα από τα βιβλία αφομοιώνουμε λέξεις που μπορεί εκείνη τη στιγμή να μην το συνειδητοποιούμε, όμως μετά ακόμη και στην καθημερινή μας ζωή μιλάμε με πιο εξειδικευμένες λέξεις. Βέβαια αυτό ποικίλλει ανάλογα με τα βιβλία που επιλέγουμε.
Ας περάσουμε σε κάτι πιο ανάλαφρο. Βιβλία και ψυχαγωγία. Για πολλούς, όχι και τόσο συνώνυμες λέξεις. Κι όμως! Μέσα από την παρέα των βιβλίων ανακαλύπτουμε τις περισσότερες φορές έναν ευαίσθητο, θα έλεγα, εαυτό. Έναν εαυτό που ποτέ δεν είχαμε φανταστεί πως έχουμε. Πρωταγωνιστικό ρόλο τώρα πλέον παίρνει η φαντασία. Ένα στοιχείο ασυναγώνιστο. Κάπου εκεί αφηνόμαστε ελεύθεροι από τα δεσμά των σκέψεων και χανόμαστε στον λαβύρινθο του μυαλού μας και της φαντασίας. Είναι εκπληκτικό πώς μπορούν οι σκέψεις μας σε συνδυασμό με τη φαντασία και το περιεχόμενο του βιβλίου να έχουν αυτή τη σπάνια συνοχή. Βέβαια, να μην παραλείψουμε και τα εικονογραφημένα βιβλία. Εκεί το βιβλίο αποτυπώνει ένα δείγμα της φαντασίας κάποιου άλλου. Τότε μπορεί να περιοριστούμε στα πλαίσια εκείνης της φαντασίας, αλλά ποιος ορίζει όρια στη φαντασία ή ακόμα και στην έμπνευση! Άλλωστε, η λογοτεχνία είναι ο ισχυρότερος πολέμιος της πληκτικής και πεζής πραγματικότητας. Επίσης τα βιβλία αποτέλεσαν και ακόμα αποτελούν πολύ καλούς συντρόφους στην καραντίνα που δυστυχώς ακόμα διανύουμε. Όλο αυτό το διάστημα του επιβαλλόμενου εγκλεισμού ήταν μια καλή ευκαιρία να ανακαλύψουμε νέες ασχολίες και ενδιαφέροντα. Γιατί όχι να μην συμπεριλάβουμε και αυτή την ασχολία!
Όπως διαπιστώνουμε, τα βιβλία έχουν ικανότητες που από το μέγεθος και το υλικό τους δεν τούς φαίνεται! Επηρεάζουν τόσο την εξωτερική μας ζωή, όσο και την εσωτερική μας. Εκεί που ακόμα και εμείς οι ίδιοι δειλιάζουμε να πλησιάσουμε. Τα βιβλία διατηρούν αυτή την «αιώνια φιλία» με τις «αιώνιες αναμνήσεις», οπότε ας δώσουμε μία ευκαιρία σε αυτή τη μέρα και ας την αξιοποιήσουμε με τους καλύτερους και πιο προσιτούς τρόπους!
