Η τηλεόραση στη ζωή μας
Από την Έρη Μαμάτσιου
Το παιδί όταν γεννιέται βρίσκεται
αντιμέτωπο με τον κόσμο. Καθώς μεγαλώνει έχει την ανάγκη να μάθει, να
ανακαλύψει, να δει. Δημιουργεί ένα δικό του κόσμο με τα παιχνίδια του, τη
φαντασία του και την αγνότητα της παιδικής του ηλικίας. Επικοινωνεί και γνωρίζει
τη φύση - το άγνωστο για αυτό περιβάλλον.
Από εκείνη την ηλικία όμως, ή και λίγο
αργότερα, η τηλεόραση μπαίνει στη ζωή του. Μετά από αυτή την εισβολή, χάνει το
ενδιαφέρον για το άγνωστο. Δεν χρειάζεται πια να κοπιάσει για να το ανακαλύψει,
να το ψάξει. Του προσφέρεται έτοιμο, εντυπωσιακό, αλλά και αναληθές, ψεύτικο.
Περιορισμένο σε πλαίσια που άλλοι επιλέγουν. Δεν χρειάζεται να φανταστεί ότι
παίζει με τον αγαπημένο του ήρωα - απλά τον παρακολουθεί καθημερινά. Έτσι όμως
ένα καινούριο πρόβλημα δημιουργείται στα παρασκήνια. Τα μάτια του σώματός του
προσηλώνονται στην προβολή του παράξενου αυτού κουτιού, ενώ τα μάτια της
φαντασίας και της ψυχής του αδρανοποιούνται.
Όσο μεγαλώνει και σιγά-σιγά, φτάνει στην
εφηβεία, η τηλεόραση κατατρώει την καθημερινότητά του. Γίνεται ναρκωτικό.
Απαραίτητο. Ζει σε έναν προκαθορισμένο, τυποποιημένο κόσμο. Συναντά την αλήθεια
της σημερινής κοινωνίας διαστρεβλωμένη και τις περισσότερες φορές μεθοδευμένα
παραποιημένη. Επηρεάζεται, όπως είναι αναμενόμενο, και διαλέγει πλευρές, τις
οποίες δεν είναι σε θέση να υποστηρίξει, μην έχοντας την κατάλληλη γνώση.
Βρίσκει και ακολουθεί τα λάθος πρότυπα, ενώ παράλληλα νιώθει μειονεκτικά για
τον εαυτό του, για αυτό που είναι. Νιώθει ανασφαλής. Δεν έχει πίστη στον εαυτό
του και στις ικανότητές του σε σύγκριση με τα πρότυπα που υιοθετεί. Οι πράξεις
του κυρίως καθορίζονται από το : «τι θα πουν οι άλλοι».
Οι «μεγάλοι» που κινούν τα νήματα των
Μ.Μ.Ε. πετυχαίνουν τον σκοπό τους. Φανατίζουν, σε διάφορα θέματα, το κοινό
τους, που σε αυτό συμπεριλαμβάνονται παιδιά, έφηβοι, ενήλικες, ηλικιωμένοι.
Υποκινούν αντιπαραθέσεις. Παρέχουν έτοιμη, επεξεργασμένη πληροφόρηση με στόχο
την πλαισίωση των νέων από έναν προκαθορισμένο τρόπο σκέψης. Αυτό έχει ως
αποτέλεσμα οι έφηβοι να εισάγονται στον απρόσωπο κόσμο που δημιουργεί η
τηλεόραση. Παρακινούν νέα παιδιά σε πράξεις απερίσκεπτες, που μπορεί να αποβούν
ακόμη και μοιραίες.
Η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί μέχρι
να φτάσουμε σε ένα άλλο σημείο-σταθμό της ζωής του ανθρώπου, την ενηλικίωση.
Εκεί υπάρχει μια λεπτότατη διαχωριστική γραμμή που χωρίζει στα δύο τη ζωή του
ατόμου. Από αγόρι γίνεται άντρας. Από κορίτσι γυναίκα. Το άτομο αυτό θεωρείται
πλέον ώριμο αρκετά για να βγει στην κοινωνία και να προσφέρει τις υπηρεσίες
του. Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό, όταν κατά τα προηγούμενα χρόνια της ζωής του ήταν
απλώς ένα θύμα του απρόσωπου κόσμου της τηλεόρασης; Αντιμετωπίζει ξανά, για
δεύτερη φορά τον πραγματικό έξω κόσμο, ενώ σχεδόν αμέσως το κυριεύει η επιθυμία
να το εξερευνήσει. Αρχίζει να προβληματίζεται περισσότερο για θέματα πολιτικά
και οικονομικά, αλλά πλέον στα σοβαρά. Η τηλεόραση δεν παύει να είναι κομμάτι
της καθημερινότητάς του. Το επηρεάζει ως άτομο όμως σε μικρότερο βαθμό, καθώς
είναι πιο συνειδητοποιημένο. Πλέον τα κύρια τηλεοπτικά του ενδιαφέροντα
συμβαδίζουν με τα trends
της εποχής του. Λίγο αργότερα θα είναι σε θέση να κατακρίνει και το ίδιο υλικό
το οποίο προσφέρει η τηλεόραση. Έτσι πιο επιλεκτικά τώρα πια θα μπορεί να
βρίσκει θέματα ουσιαστικά και άξια παρακολούθησης.
Το τέταρτο και τελευταίο κομμάτι της
ζωής του ανθρώπου είναι η εισαγωγή του στον κόσμο της τρίτης ηλικίας. Τότε πια,
που η ζωή του ίδιου του ατόμου θα είναι ένα μάθημα, που θα έχει εκπληρωθεί στο
μεγαλύτερό της βαθμό η επιθυμία για την ανακάλυψη του αγνώστου, τότε η
τηλεόραση θα πάψει να έχει τον πρωταρχικό λόγο στις σκέψεις και στη συμπεριφορά
του. Η τηλεόραση θα υπάρχει για αυτό μόνο ως τελευταία επιλογή, καθώς η ανάγκη
επικοινωνίας πρόσωπο με πρόσωπο θα την υπερνικά. Το τηλεοπτικό ενδιαφέρον αυτή
τη φορά θα κυμαίνεται ανάμεσα στην πρόσληψη γενικών πληροφοριών και στην
παρακολούθηση ανούσιων και μη σειρών, ανάλογα με τις διαθέσεις, αλλά και την
προσωπικότητα του καθενός. Θα παρακολουθεί ακόμη και θα ενδιαφέρεται για τα
πολιτικοοικονομικά θέματα της χώρας του, όμως θα προτιμά και αυτά, μαζί με τα
φλέγοντα ζητήματα που αντιμετωπίζει, να τα συζητά με κάποιον άλλο. Ο άνθρωπος
στο τελευταίο στάδιο της ζωής του απαξιώνει τον ρόλο της τηλεόρασης και
καταλαβαίνει πόσο υπερεκτιμημένη είναι.
Στηριζόμενοι στα παραπάνω μπορούμε να
ξανασκεφτούμε πόση αξία δίνει ο καθένας μας στο αντικείμενο αυτό, έχοντας υπόψη
την επίδρασή του στον χαρακτήρα μας. Πλέον η κοινωνία μας περιστρέφεται γύρω
από το ψηφιακό αυτό παράθυρο. Ας γίνουμε όμως λίγο πιο οξυδερκείς και ας
ζυγίσουμε μέσα μας την τηλεόραση σε σχέση με την κοινωνικότητά μας, γιατί οι
άνθρωποι που βλέπουμε να υποφέρουν πίσω από μία οθόνη στην πραγματικότητα
υπάρχουν και δίπλα μας απλά με διαφορετική μορφή. Τότε θα δούμε πως η
κοινωνικότητά μας και η επαφή πρόσωπο με πρόσωπο υπερέχουν κατά πολύ της
αναξιόπιστης ψηφιακής ζωής που μας προσφέρει η τηλεόραση.
