e-4o

Η περιβαλλοντική ομάδα

της Α’ Γυμνασίου

εν δράσει…

Γράφει ο Ευριπίδης Σιδηρόπουλος

Την Πέμπτη 28/02/2013 η περιβαλλοντική ομάδα του 4^ου Γυμνασίου Κοζάνης που συμμετέχει στο πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΄΄Τρέχει, τρέχει… τρέχει το νερό΄΄ πραγματοποίησε επίσκεψη στην Καστοριά. Η ομάδα απαρτίζεται από 30 μαθητές και μαθήτριες της Α’ Γυμνασίου και τις καθηγήτριές τους Παπαδέλη Ελευθερία, Βιολόγο, Κουρτίδου Κούλα, Χημικό, Μέρου Μαρία, Γεωλόγο και Μπακογιάννη Κατερίνα, Φυσικό.

Στις 7:15 αναχωρήσαμε από το σχολείο μας και στις 8:30 φτάσαμε στην Καστοριά, όπου, μετά από μια στάση στη μαγευτική λίμνη, επισκεφτήκαμε το Κ.Π.Ε. Καστοριάς, για να παρακολουθήσουμε το πρόγραμμα με τίτλο «Οι δρόμοι του νερού-Η λίμνη της Καστοριάς».

Αρχικά, παρακολουθήσαμε μια ενδιαφέρουσα παρουσίαση με θέμα τις λίμνες. Μάθαμε ότι οι λίμνες είναι οικοσυστήματα με μεγάλη βιοποικιλότητα. Πράγματι, στην περιοχή γύρω από τη λίμνη της Καστοριάς συναντώνται διάφορα είδη δέντρων, όπως οξιές και βελανιδιές, καλλιέργειες αλλά και καλάμια, τα οποία αποτελούν φωλιές για διάφορα είδη που ζουν στη λίμνη και λειτουργούν ως φίλτρα, καθώς παράγουν οξυγόνο και σταθεροποιούν τα ιζήματα. Αρκετά πλούσια είναι και η πανίδα της λίμνης. Αντιπροσωπευτικά αναφέρονται οι εξής οργανισμοί: χήνα, πρασινοκέφαλη πάπια, κύκνος, φαλαρίδα, κορμοράνος, λαγγόνα, τσιχλποταμίδα, σκουφοβουτηχτάρι, μουστακαλής, καλαμόκιρκος, βίδρα, σαλαμάνδρα, στεφανοτρύτωνας, ελληνοβάτραχος, βαλτοχελώνα, νερόφιδο, περκί, γουλιανός, γλήνι, πλατίκα, κυπρίνος, πεταλούδα (ψάρι), τούρνα, κέφαλος, ηλιόψαρο, γαρίδα, βδέλλα κλπ. Οι λίμνες αποτελούν ακόμη φυσικούς-οικονομικούς πόρους καθώς και αξιοθέατα. Επίσης, είναι πολύτιμες, καθώς διαμορφώνουν το κλίμα και τη θερμοκρασία, δεσμεύουν την ακτινοβολία, παρέχουν αντιπλημμυρική προστασία, αποθηκεύουν αρδευτικό νερό, δημιουργούν προϋποθέσεις δραστηριοτήτων και συνθηκών για επιστημονική έρευνα, αλλά και συμβάλλουν στη δημιουργία καλλιεργούμενων εκτάσεων καθώς και εκτάσεων για τη βοσκή αγροτικών ζώων. Παρόλο που τα λιμναία οικοσυστήματα και ο άνθρωπος συνυπάρχουν εδώ και χιλιάδες χρόνια, κάποιες ανθρώπινες δραστηριότητες διαταράσσουν τα οικοσυστήματα αυτά, όπως για παράδειγμα η συγκέντρωση λυμάτων. Βέβαια, γίνονται προσπάθειες από τις κυβερνήσεις για περιορισμό της καταστροφής των λιμναίων οικοσυστημάτων με μέτρα προστασίας και διεθνείς συμβάσεις. Επίσης, τα διάφορα προϊόντα που καταλήγουν στις λίμνες, όπως φυτοφάρμακα και λιπάσματα, περιέχουν θρεπτικά συστατικά, που οδηγούν στην αύξηση των υδρόβιων φωτοσυνθετικών οργανισμών π.χ. φυτοπλαγκτόν. Αυτό έχει ως συνέπεια το φαινόμενο του ευτροφισμού, κατά το οποίο πρασινίζει το νερό και ενδέχεται η έλλειψη οξυγόνου λόγω του αυξημένου ρυθμού αποικοδόμησης να δημιουργήσει δυσάρεστες οσμές από την έκλυση μεθανίου, υδρόθειου και αμμωνίας.

Κύκνοι

Αργυροπελεκάνος

Μετά την παρουσίαση, χωριστήκαμε σε 2 ομάδες και πήγαμε στη λίμνη για παρατήρηση των οργανισμών, συλλογή πληροφοριών με ειδικά όργανα σχετικά με τις φυσικοχημικές ιδιότητες του νερού της λίμνης αλλά και ομαδικό παιχνίδι. Στο τέλος, με βάση αυτά τα στοιχεία αλλά και τις απόψεις που μας κατέθεσαν ορισμένοι κάτοικοι αλλά και επισκέπτες της περιοχής της λίμνης προβληματιστήκαμε σχετικά με τα μοντέλα διαχείρισης και ανάπτυξης ενός λιμναίου οικοσυστήματος.

Ύστερα από την επίσκεψή μας στο Κ.Π.Ε., ξεναγηθήκαμε στο Σπήλαιο του Δράκου και στο λιμναίο οικισμό του Δισπηλιού, όπου αντιληφθήκαμε τη συμβολή του νερού στη σπηλαιογένεση καθώς και την ιστορική σημασία της δημιουργίας των πρώτων οικισμών κοντά στο νερό αντίστοιχα. Στο εσωτερικό του Σπηλαίου του Δράκου υπάρχουν μεγάλα χερσαία και λιμναία τμήματα με εντυπωσιακά σύνολα σταλακτιτών και σταλαγμιτών. Σύμφωνα με το μύθο, εκεί ζούσε ένας δράκος, που εμπόδιζε την προσέγγιση του σπηλαίου. Ο βασιλιάς Κάστωρ, θέλοντας να διασκεδάσει τον αδερφό του Πολυδεύκη και τον πεθερό του, τους πήγε στο σπήλαιο και είπε ότι όποιος κατάφερνε να νικήσει το δράκο, θα έπαιρνε πλούσια δώρα. Ένας νεαρός, ύστερα από πάλη με το δράκο, κατάφερε να νικήσει και, αφού πανηγύρισαν τη νίκη του, μπήκαν στο σπήλαιο με αναμμένους δαυλούς. Όμως, καθώς προχωρούσαν οι δαυλοί έσβησαν και όλοι πανικοβλήθηκαν, όταν άκουσαν μια φωνή να λέει πως όποιος έβγαζε μια χούφτα με τη λάσπη που πατάει έξω από το σπήλαιο θα πέθαινε. Οι πιο γενναίοι πήραν μία και όταν βγήκαν είδαν πως κρατούσαν υγρή χρυσόσκονη.

Στο Δισπηλιό ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει 8 καλύβες πάνω σε πασσαλόπηκτες εξέδρες, κοντά στην όχθη της λίμνης, που αποτελούν αναπαράσταση προϊστορικού λιμναίου οικισμού. Ο οικισμός αυτός δίνει στοιχεία για ύπαρξη ζωής εκεί πριν από 7.500 χρόνια. Οι καλύβες είναι εξοπλισμένες με αντίγραφα οικιακού εξοπλισμού, που δίνουν την εικόνα του εσωτερικού χώρου την εποχή κατοίκησής τους. Οι άνθρωποι κατασκεύαζαν τα σπίτια τους από υλικά που έβρισκαν εκεί, όπως ξύλα και λάσπη. Ασχολούνταν με το κυνήγι, την αλιεία και τη γεωργία. Χρησιμοποιούσαν σκεύη για τις δουλειές του σπιτιού και τη φύλαξη προϊόντων. Τα όπλα τους ήταν κατασκευασμένα από οστά ζώων και έδειχναν ότι είχαν φιλοτεχνηθεί προσεκτικά. Επίσης, κατασκεύαζαν και κοσμήματα αλλά και αλιευτικά μέσα που βοηθούσαν στη μετακίνηση αλλά και στις διάφορες εργασίες μαζί με το ψάρεμα.